Gevoelens voelen, benoemen en begrijpen helpen om jezelf uit te drukken én de ander te begrijpen. Lees hier hoe.
Gevoelens benoemen. We doen het niet zo vaak, en het lukt ook niet altijd even goed. En toch is het ontzettend waardevol en kan het je erg helpen.
Niet makkelijk...
Gevoelens benoemen. We doen het niet zo vaak en het is ook moeilijk omdat:
je anderen niet willen lastig vallen met je emoties
je denkt dat anderen niet goed weten hoe te reageren op je emoties
je niet weet welke woorden je kan gebruiken om je gevoelens te benoemen
je schaamte voelt
je bang bent voor de reactie van anderen
...maar zo belangrijk
Gevoelens benoemen van jezelf én van de ander, is echter bijzonder waardevol en zinvol om met elkaar het gesprek aan te gaan. Als je gevoelens kan herkennen én benoemen bij jezelf én de ander dan:
begrijp je je eigen gedrag beter
begrijp je beter je eigen noden en behoeften
kan je er voor zorgen dat de ander jou beter begrijpt
begrijp je het gedrag van de ander beter
begrijp je de noden van de ander beter
voelt de ander zich beter begrepen door jou
Je gevoel stuurt vaak je gedrag aan in relatie tot anderen.
| Emotie/gevoel | Houding | Gedrag |
|---|---|---|
| Rustig, kalm, ontspannen | Open voor anderen | Luisterend, geduldig, uitnodigend |
| Ergernis, irritatie, teleurstelling | Meer op zichzelf gericht, minder goed inleven | Luider en sneller praten, tokkelen met je vingers, draaien met je ogen, zuchten, minder luisteren, meer onderbreken |
| Heel boos, gefrustreerd, crisis | Negatief ten aanzien van de ander | Roepen, opgespannen spieren, slaan of gooien, kwetsende uitspraken doen, weglopen, anderen of jezelf pijn doen |
Te sterke emoties
Als één van de of beide gesprekspartners heel sterke emoties ervaart, is het vaak zinvol om het gesprek uit te stellen tot dat de emotionele rust is teruggekeerd. Je kan dit aangeven door bijvoorbeeld te zeggen:
"Ik merk dat de emoties hoog oplopen. Misschien moet we allebei wat tot rust komen en later verder praten?"
Probeer de gevoelens van de ander te begrijpen
Emoties hebben is volkomen normaal en deze tonen is goed. Wanneer iemand boos en teleurgesteld is, kan dit zich uiten in verschillende soorten gedrag: agressief gedrag, onbeleefd zijn, huilen, …
Indien je focust op dit gedrag, ga je dingen zeggen als:
"Kan je een beetje rustig zijn", "Kan je wat vriendelijker zijn", ‘"Je hoeft niet te huilen", ...
Dit verandert niets aan de onderliggende gevoelens die dit gedrag sturen. Meer nog, de ander voelt zich bekritiseerd en niet begrepen.
Als je aandacht hebt voor de gevoelens zoals boosheid of verdriet, kan je hier dieper op ingaan.
Bv. "Ik zie dat je aan het huilen bent. Wat is er gebeurd dat je zo verdrietig bent."
Tips om te praten over gevoelens
Luister echt en aandachtig
Herhaal af en toe in eigen woorden wat de ander zegt (bv. "als ik je goed begrijp dan…", "klopt het dat je...")
Ga niet in discussie over gevoelens
Aanvaard de gevoelens
Let op je houding en uitdrukking (niet rollen met ogen, niet zuchten,…)
Laat de ander uitpraten, onderbreek niet
Verwacht niet te veel. Je kan niet zo maar gevoelens veranderen en er bestaan meestal geen gemakkelijke oplossingen
Spreek in de ik-vorm
Geef het goede voorbeeld en benoem je eigen gevoelens
Maak enkele oefenzinnen
In deze oefening formuleren we verschillende situaties en vragen we jou aan te duiden wat volgens jou een gepaste reactie is.
Verbindende communicatie in 4 stappen
In deze oefening schetsen we kort de krijtlijnen van verbindende communicatie, en geven we je enkele goede en slechte voorbeelden van communiceren mee.